3.1 Europa

“Si come ad Arli, ove il Rodano stagna, Si com'a Pola presso del Quarnaro, Che Italia chiude e i suoi termini bagna, […]” Dante Aleghieri°

In Europa werd de grensvorming nagenoeg niet beïnvloed door andere continenten; de grensgeschiedenis verschilt wel sterk tussen West- en Oost-Europa. Vele grenzen zijn het resultaat van (oorlogen gevolgd door) vredesconferenties. Mede door de geopolitieke gebeurtenissen van de jaren 1990, heeft Europa, vergeleken met de andere continenten, de nieuwste politiek-territoriale configuratie. Meer: 31_europa.pdf (139,2 kB)

Belangrijke publicaties

François (E.), Seifarth (J.) & Struck (B.) (Hrsg.), Die Grenze als Raum, Erfahrung und Konstruktion: Deutschland, Frankreich und Polen von 17. bis zum 20. Jahrhundert, Frankfurt-am-Main, 2007. De geschiedenis van de Europese grenzen werd nog niet in een algemene synthese behandeld: deze publicatie is een geografisch beperkte poging daartoe.

Dami (A.), Les frontières européennes de 1900 à 1975. Histoire territoriale de l’Europe. Atlas, Genève, 1976. Onmisbare geannoteerde historische atlas om de grenswijzigingen voor een groot deel van de 20e eeuw in detail te bekijken.

 Tissier (Y.), Dictionnaire de l’Europe. Etats d’hier et d’aujourd’hui 1789 à nos jours, Paris, 2002. Dit standaardwerk van een historicus gespecialiseerd in territoriale kwesties, bestaat uit vier delen: een chronologisch overzicht van de territoriale geschiedenis van Europa vanaf de Franse Revolutie; een overzicht van alle bestaande staten; hetzelfde voor de verdwenen staten; ten slotte bijlagen met o.m. een lijst van alle ‘natuurontleende’ (rivier-, berg- en zee)grenzen; bevat kaarten voor elk land.

Geiss (I.), Frontières et périphéries dans l'Europe moderne et contemporaine, in: Baechler (C.) & Fink (C.), L'établissement des frontières en Europe après les deux guerres mondiales. Actes des colloques de Strasbourg et de Montréal (juin et septembre1995), Bern-Berlin-Frankfurt/M/, 1996, 3-20. Voilgens de auteur zijn er vier soorten structurele grenzen (van de 'longue durée') die in de loop van de geschiedenis van Europa belangrijk zijn gebleven.

Rongxing (G.), The land and maritime boundary disputes of Europe, New York, 2009. Over grenstwisten

Meer: 31_europa_leeswijzer.pdf (96,8 kB)

 

Voor gevalstudies > hoofdstuk 4 [in voorbereiding]

 

°“Zoals te Arles, waar de Rhône blijft stilstaan, / Zoals de Pola, dichtbij den Quarnaro, / Die Italië afsluit en zijn grenzen bespoelt, […]”: Dante Aleghieri, Divina Commedia, I: Inferno, c. IX, v. 112-114 (vertaling Frederica Bremer, Haarlem, 1950).