3.4 Amerika

Europa heeft hier minder dan in andere continenten invloed uitgeoefend op de grensvorming: wel werd door Spanje (en Portugal) in de 19e eeuw het fundament gelegd. De grenzen op het Amerikaans continent zijn daardoor in principe Europees maar in de praktische vastlegging en afbakening typisch Amerikaans. Ze zijn grotendeels antecedent en vooral gebaseerd op natuurlijke gegevenheden (vooral rivieren en ook bergen) of, in Noord-Amerika, astronomisch van aard. Daarentegen komen er quasi geen antropogeografische grenzen voor: op het Amerikaans continent speelden de culturele grenzen van de autochtone bevolking niet de minste rol bij de grensbepaling: stam, taal of godsdienst waren geen argumenten bij de grensonderhandelingen. De uiteindelijke vastlegging van de staatsgrenzen vergde meer moeite in Centraal- en Zuid-Amerika dan in Noord-Amerika. Om te beginnen waren er veel meer staten daar, dus met verhoogde kans op twisten; ten tweede waren de grenzen van de vroegere Spaanse territoriale en administratieve eenheden, waarop vele staten gebaseerd waren, indertijd niet altijd even goed vastgesteld. En ten slotte was de fysische geografie van Zuid-Amerika tijdens de 19e eeuw niet echt gekend. Terwijl in Noord-Amerika de luttele twisten enkel over zeegrenzen gaan, waren er de laatste decennia in Centraal- en Zuid-Amerika meer dan tien grensdisputen. Meer: 34_amerika.pdf (53,2 kB)

Belangrijke publicaties 

Ireland (G.), Boundaries, posessions and conflicts in South America, Cambridge (Mass.), 1938 (1971). Te vergelijken met de werken van Hertslet voor Europa en Brownlie voor Afrika.

Ireland (G.), Boundaries, posessions and conflicts in Central and North America and the Carribean, Cambridge (Mass.), 1941 (1971).

Rongxing (G.), The land and maritime boundary disputes of the Americas, New York, 2009.

Boundaries of the Latin American republics. An annotated list of documents 1493-1943, Washington, 1944 (1979). Bronnengids, chronologisch en per grens, met uitvoerige bibliografie.

Nicholson (H.), The boundaries of the Canadian Confederation, Toronto, 1979. Hét standaardwerk voor Canada. Dit is een voorbeeld van een publicatie die iedere staat zou moeten hebben. Nicholson beschrijft gedetailleerd de historische en juridische evolutie van de grenzen en interpreteert ze geografisch. De auteur begint met de evolutie en plaatsing te beschrijven, analyseert de hiermee verbonden problemen en stelt ten slotte een grensclassificatie op. Werd reeds in 1954 en 1964 door de overheid gepubliceerd onder de titel The Boundaries of Canada. Its Provinces and Territories.

Skuban (W.E.), Lines in the sand: nationalism and identity on the Peruvian-Chilean frontier, Albuquerque, 2007.

Recente publicaties

Cantu (F.), The line becomes a river. Dispatches from the border, New York, 2018 (vertaald als De streep wordt een rivier. Berichten van de grens, Amsterdam, 2018). Francisco Cantu sloot zich vier jaar aan bij de US Border Patrol en doet verslag van zijn ervaringen, maar geeft daarbij ook de geschiedenis van de grens:

Alle publicaties 3_4_amerika leeswijzer.pdf (60,8 kB)