2.2.2.1 Territorium
Räume sind nicht, Räume werden gemacht
Hans-Dietrich Schültz°
Het woord 'territorium' komt van het Latijn ‘terra’: het verwijst naar een georganiseerde ruimte rond een plaats, gekenmerkt door centralisme en uitoefening van controle over de mensen die er wonen. Daardoor wordt territorium onderscheiden van de verwante begrippen ‘ruimte’ en ‘plaats’. Meer: 2_2_2_1_0_territorium.pdf (82,7 kB)
Belangrijke publicaties
Bonnemaison (J.), Cambrezy (L.) & Quinty-Bourgeois (L.), Le territoire, lieu ou frontière?, 2 dln., Paris-Montréal, 1999. Aan de hand van casestudies worden de kenmerken en de constructie van een territorium behandeld, waarbij de relatie met identiteit de rode draad vormt. In het eerste deel komen drie facetten aan bod: de tekens die de mens in de ruimte aanbrengt als identiteitsmarkeerders (bijv. volkstuintjes in de Caraïben, nomadententen, bosjes), het discours waarmee een gemeenschap de ruimte boetseert en de sociale contacten (gebruiken en praktijken) die het individu er onderhoudt. Het tweede deel beschrijft, eveneens aan de hand van casestudies, de rol van territorialiteit in de (re)constructie van de natie, niet zozeer als begrenzer van de natie door middel van politieke grenzen, maar als collectieve, mentale constructie.
Haslinger (P.), Territorium, Nation, Diskurs – Grundlagen und Fragestellung, in: Nation und Territorium im tschechischen politischen Diskurs 1880-1938, München, 2010, 1-39. Hierin wordt een analyse gemaakt van het politieke discours over territorium, m.b. de omstandigheden waarin een beeld van de nationale ruimte tot stand komt.
Van Houtum (H.), Kransch (O.) & Zierhofer (W.) (eds.), B/ordering Space, Aldershot, 2005. Bestudeert de relaties tussen ruimte, plaats en politiek, waarbij ook grenzen aan bod komen: wat zijn de grenspraktijken in een zogezegd onbegrensde en geglobaliseerde samenleving en hoe moeten we die praktijken interpreteren in het licht van een kritisch geëngageerde geografie.
Schlögel (K.), Im Raume lesen wir die Zeit. Über Zivilisationsgeschichte und Geopolitik, Frankfurt-a-M, 2006. Onderzoek van de geschiedenis van de ruimte, waarvan de grenzen een klein, maar elementair deel van uitmaken.
Nora (P.), Les lieux de mémoires, 7 dln., Paris, 1984-1992. Over rol van plaats in de historische herinnering.
Alle publicaties 2_2_2_1_0_territorium_leeswijzer.pdf (61 kB)
°"Ruimten zijn niet, ze worden gemaakt": H.D. Schültz, Zur Genese "Mitteleuropas" in den deutschen Geographie, in: Europa Regional, 5, 1997, 2-14.