2.2 Context

"Schliesslich besteht ja das Ding nur durch seine grenzen"

Robert Musil°

Niet alleen tussen politieke eenheden zijn er grenzen. Sterker nog, grenzen zijn alomtegenwoordig en raken zelfs alle facetten van het leven. De grens is datgene waar het wezen van iets of iemand aanvangt, van waaruit iets begint te ‘zijn’Enkel de begrensdheid van een begrip laat toe het in verhouding tot iets anders te ‘denken’ en te definiëren (merk dat dit woord het begrip 'finis' bevat, d.w.z. 'einde', 'limiet').

De fysische wereld bestaat uit grenzen: alles in het universum bestaat uit iets omgeven door een grens. Het leven zelf heeft alles aan een grens te danken...

Is het altijd intellectueel gevaarlijk, en vaak zelfs desastreus, om exact-wetenschappelijke theorieen en bevindingen over te dragen tot ver buiten hun toepassingsgebied, de sociale, emotionele, spirituele, seksuele en relationele grenzen maken niettemin eveneens integraal deel uit van het wezen van de mens: geen mens is hij die elk gevoel van grenzen verloren heeft, schreef Primo Levi. Meer: 2_2_0_context.pdf (69,4 kB)

 

Die persoonlijke en sociale context van politieke grenzen wordt in dit hoofdstuk beschreven: enerzijds hoe het concept ondermeer in de filosofie, theologie, psychologie... werd en wordt geëvalueerd (en leidde tot de ‘afstanden-leer’ en de rage van ‘grenswandelingen’ of ook tot uiting kwam in de kunst) en anderzijds hoe het de basis vormt voor de territorialiteit (met zijsprongen naar mentale grenzen, toponiemen en de etymologie van het woord zelf, ‘grens’).

° "Uiteindelijk bestaat iets enkel door zijn grenzen": R. Musil, Der Mann ohne Eigenschaften, Erstes Buch, Erster Teil, Reinbek bei Hamburg, 1988, 26.