Al in de Oudste Tijden werd soms samen met de grensbeschrijving, een grenskaart opgemaakt. De cartografische voorstellingsmogelijkheden van grenzen zijn schier onuitputtelijk. Het maken van grenskaarten houdt minstens twee partijen bezig en is dus per definitie steeds moeilijk: niet alleen de grensligging en de verschillende grensopvattingen maar ook verschillende cultuur om een kaart te maken en de betekenis ervan kunnen twistpunten zijn. Kaarten zijn zowel middel om bij een grensconflict te gebruiken, als deel van het proces dat grensgeschillen beslecht. De geografische kaart is een onvolledige en verminkte voorstelling en een perceptie van het territorium. Het is geen afbeelding van de werkelijkheid, maar een selectieve uitbeelding van ruimtelijke verhoudingen. Kaarten hebben een psychologische overtuigingskracht, die (geo)politiek gebruikt wordt. De kaart dient dan ook om aanspraken van identiteit en nationaliteit te formaliseren, vooral wanneer moderne grenzen worden afgebeeld. Meer: 2_1_2_3_kaart.pdf (118,2 kB)

Bijlagen:

1 Voorbeelden van cartografische representatie van grenzen (zonder gebruik te maken van kleuren): 212_3_kaart_bijlage_1.pdf (36,5 kB)

2 Europa's kleuren, een gedicht van Willy Martin: 212_3_kaart_bijlage_2.pdf (58,2 kB)

Belangrijke publicaties

Black (J.), Frontiers, in Maps and Politics, London, 1997, 121-146.

Black (J.), Maps and History. Constructing images of the past, New Haven – London, 1997.

Wood (D.) & Fels (J.), The power of maps, New York-London, 1992 (1993).

Dijkink (G.), National identity and geopolitical visions: maps of pride and pain, London, 1996. Over kaarten en nationale grenzen.

Haslinger (P.) & Oswalt (V.), Kampf der Karten. Propaganda- und Geschichtskarten als politische Instrumente und Identitätstexte, Marburg, 2012.

Lemoine-Isabeau (C.), Limites sur les cartes anciennes en cartes des limites, in Archief en Bibliotheekwezen in België, extranr. 1: Oude kaarten en plattegronden, Brussel, 1986, 277-290.

Volg ook: Carto. Le Monde en Cartes, Paris, 2010-.

Recente publicaties

Ashworth (M.), Why the North is up: map conventions and where they came from, Oxford, 2019. Onder meer over de afbeelding van grenzen.

The power of maps and the politics of borders, 2021 (Transactions of the American Philosophical Society, 110, 4).

Alle publicaties 2_1_2_3_kaart_leeswijzer.pdf (104,2 kB)